منظور از درد قاعدگی گرفتگی یا دردهایی است که در نواحی پایینی شکم در بسیاری از خانم‌ها دقیقا قبل یا در طول دوره قاعدگی ایجاد می‌شود. در برخی زنان درد قاعدگی به حدی شدید میتواند باشد که تا چند روز وی را از فعالیت‌های روزمره باز دارد. در بعضی دیگر این درد ممکن است همراه با احساس تهوع، سردرد و اسهال نیز باشد.
بیشتر زنان درد قاعدگی را تجربه می کنند. به صورت عمومی دردهای قاعدگی به شکل فشار و پیچش در پایین شکم همزمان با (یا کمی قبل از) آغاز قاعدگی ظاهر می‌شوند. درد پریود عموماً از ۲۴ -۷۲ ساعت طول می‌کشد و از هر ۴ زن، ۳ نفر آن را تجربه می‌کنند. جالب است بدانید درد پریود در بعضی از افراد آن‌قدر شدید است که فرد از انجام کارهای روزمره‌اش باز می‌ماند (یک نفر از هر ۱۰ نفر). اما در بعضی از خانم‌ها درد بسیار خفیف است.
دردهای قاعدگی دو دسته هستند:
دردهای اولیه قاعدگی: در اکثر موارد، درد قاعدگی همزمان با ترشح ماده‌ای به نام پروستاگلاندین شروع می‌شود. این ماده درد قاعدگی اولیه را در بدن ایجاد می‌کند. این نوع درد بیشتر در افراد جوان (و گاهی با آغاز اولین قاعدگی) دیده می‌شود. این درد با گذشت زمان و بالا رفتن سن کمتر می‌شود و بعد از اولین زایمان عموماً بهتر می‌شود. ممکن است همراه با حالت تهوع، شل شدن مدفوع یا سردرد باشد. بیش از نیمی از خانم‌ها همزمان کمر دردی که به پاها تیر می‌کشد را هم تجربه می‌کنند.
دردهای ثانویه قاعدگی: این دردها ممکن است به دلیل اختلال رحمی مثل اندومتریوز، فیبروم رحم یا بیماری التهابی لگن باشند. این دردها در سنین بالاتر و با گذشت زمان بروز پیدا می‌کنند و با گذشت زمان بدتر می‌شوند. ممکن است قبل از شروع پریود آغاز شوند یا حتی تا بعد از آن هم ادامه داشته باشند.
شرایطی مانند آندومتریوز یا فیبروم رحم میتواند یکی از دلایل درد قاعدگی باشد. دردهای قاعدگی که هیچ علت پزشکی مشخصی ندارند معمولا با افزایش سن یا بهبودی پس از زایمان از شدت آنها کاسته می‌شود.
راهکارهای پزشکی مدرن برای کاهش درد قاعدگی:
مصرف داروهای مسکن مانند ایبوبروفن و ناپروکسن، مصرف قرص‌های ضد بارداری هورمونی که از تخمک گذاری پیشگیری کرده و از شدت درد می‌کاهند و در نهایت جراحی در صورتی که اختلالاتی مانند آندومتریوز یا فیبروئید عامل ایجاد درد باشند.
راهکارهای خانگی برای کنترل درد قاعدگی شامل استراحت و خواب کافی، فعالیت فیزیکی و ورزشی، استفاده از وان آب گرم یا گرم کردن نواحی شکم، مصرف مکمل‌های مختلف مانند ویتامین E، امگا 3، ویتامین B1، ویتامین B6 و منیزیم و در نهایت کنترل و کاهش استرس است.
همچنین راهکارهای مختلی بر اساس طب سنتی یا طب مکمل برای درمان درد قاعدگی وجود دارد که شامل موارد زیر است:
طب سوزنی: یکی از تکنیک‌های رایج در طب سنتی چینی است که طی آن سوزن‌های بسیار باریکی با هدف کنترل درد در نواحی مختلف بدن کاشته می‌شود.
تحریک الکتریکی عصب از راه پوست: در این روش یک الکترود بر روی سطح پوست چسبانده شده و جریان الکتریکی قابل کنترلی را بر اعصاب آن ناحیه اعمال می‌کند. در این حالت با شبیه سازی گرفتگی یا درد، تولید ترکیبات ضد درد طبیعی در بدن (اندورفین‌ها) تحریک می‌شود.
فشار درمانی: یکی دیگر از تکنیک‌های رایج در طب سنتی چینی فشار یا ماساژ درمانی است که همانند طب سوزنی، نقاط خاصی از بدن بوسیله دست تحریک می‌شود که در کاهش استرس فرد مفید است.
داروهای گیاهی: بعضی گیاهان دارویی مانند رازیانه یا داروهای گیاهی تولید مانند پیکنوژل می‌توانند در تسکین درد قاعدگی مفید باشند.
داروهای گیاهی طب سنتی در درمان درد قاعدگی
استفاده از داروهای گیاهی در طب سنتی برای درمان انواع دردها سابقه طولانی دارد. این داروهای گیاهی عمدتا حاوی ترکیات مختلف ضدالتهاب و ضداسپاسم هستند که بنظر متخصصین می‌توانند در کاهش انقباض عضلات و کاهش تورم ناشی از قاعدگی مفید باشد.
چای بابونه
از یک هفته قبل از شروع قاعدگی نوشیدن روزانه دو فنجان چای بابونه توصیه می‌شود. اگرچه نوشیدن مداوم آن میتواند فواید بیشتری بهمراه داشته باشد. بر اساس مطالعه مروری که در سال 2012 منتشر شده است، مصرف چای بابونه دفع گلیسین از طریق ادرار را افزایش داده و اسپاسم عضلانی را تسکین می‌دهد.
دانه رازیانه
پس از شروع قاعدگی و به مدت سه روز، روزی چهار مرتبه و هر بار حدود 30 میلی‌گرم عصاره رازیانه برای تسکین درد قاعدگی توصیه می‌شود. بر اساس کارآزمایی بالینی که در سال 2012 انجام شده است، گروهی از زنان 15 الی 24 ساله که از این دستورالعمل استفاده کرده بودند حس آرامش بیشتری طی دوران قاعدگی داشتند.
دارچین
مصرف روزانه سه مرتبه کپسول حاوی 840 میلی‌گرم دارچین در سه روز اول قاعدگی برای تسکین علائم قاعدگی توصیه می‌شود. بر اساس مطالعه‌ایی که در سال 2015 انجام شده است، علائمی مانند خونریزی، درد، تهوع و استفراغ در زنانی که از دارچین استفاده کرده بودند کمتر گزارش شد.
زنجبیل
زنجبیل یکی از داروهای گیاهی پرمصرف در طب سنتی چینی است. استفاده از دمنوش زنجبیل برای تسکین گرفتگی عضلانی توصیه می‌شود. طی مطالعه‌ایی مشاهده شده است که مصرف 250 گرم پودر زنجبیل چهار مرتبه در روز میتواند در تسکین درد مفید باشد. در این مطالعه اینطور نتیجه‌گیری شد که زنجبیل میتواند اثری مشابه با ایبوپروفن ایجاد کند.
شوید
بر اساس مطالعه‌ایی که در سال 2014 انجام شده است، مصرف روزانه یک گرم شوید به مدت پنج روز (از دو روز قبل از شروع قاعدگی) برای تسکین درد قاعدگی توصیه می‌شود.