هر نوع مطالعه‌اي براي روح و روان هم خوب و هم بد است. همانطور که بسياري از کتابهاي آموزشي و با محتوا با رويکرد مثبت براي روح و روان کودکان خوب و تأثيرگذار است، بالعکس کتابهاي ضالّه و بي محتوا نيز تأثير و نقش منفي و مخرّبي بر روح و روان کودکان خواهد گذاشت. کتابهاي تخيلي، طنز، شعر و مصور همه و همه جايي در سلامت روح و روان کودکان دارند.
اگر فرزندتان با مشکل خاصي دست و پنجه نرم مي‌کند، خواندن کتابي با همان موضوع مي‌تواند به او در يافتن راهي براي برون رفت از مشکل کمک کند و به او نشان مي‌دهد که در اين مشکل تنها نيست. کتاب خواني، به خصوص کتابهاي مصور، روش مؤثري براي آموزش نکات تربيتي به کودکان خردسال است. والدين نيازي نيست همه‌ي آموزش‌ها را به صورت لفظي و با گفتگو به فرزندان گوش‌زد و يا به آنها ياد بدهند، خيلي وقتها مي‌شود با معرفي و تهيه‌ي يک کتاب اين آموزش‌ها را به طور غير مستقيم به فرزندانشان بياموزند. و يا بستر را براي ايجاد يک گفتگوي صميمي و دوستانه فراهم کنند و اين ذهنيت را در کودکان به وجود آورد که چرا بايد فلان حرف را، فلان کار را و ... بگويم و يا انجام دهم.
براي بهره‌مندي از تأثير مطالعه بر سلامت روان کودکان و نوجوانان نيازي نيست کتاب‌هايي را که فرزندانمان مطالعه مي‌کنند حتماً داراي نکات آموزشي و تربيتي باشد، خير. خيلي از وقتها يک کتاب طنز نيز مي‌تواند کودک را به خنده بياندازد و به او حس شادي بدهد و روحيه‌ي او را دگرگون کند. و در ضمن مطالب ارزنده‌اي را در قالب طنز به فرزندانمان آموزش دهد.
قطعاً مطالعه در رشد کودکان مفيد است. معمولاً انسان‌ها پس از مطالعه کردن باهوش‌تر مي‌شوند، به اين علت که مغز انسان پس از خواندن کتاب دچار تغيير و تحول مي‌شود که در نهايت باعث بهبود عملکرد مغز مي‌شود. علاوه بر اين که مطالعه کردن باعث بيشتر شدن دانش و آگاهي و اطلاعات در کودکان و نوجوانان و ساير افراد با سنين مختلف مي‌شود. در زمان مطالعه، فرد ممکن است با کلماتي مواجه شود که تاکنون در زندگي و به طور معمول از آنها استفاده نکرده باشد لذا با توجه به محتواي متن متوجه معني آن مي‌شود و به تدريج خواهيد ديد علاوه بر اينکه که به مرور زمان دايره‌ي لغات فرزندتان نسبت به قبل بالاتر رفته آن واژگان و لغات را نيز در مکالمات و زندگي روزمره خود به کار مي‌بندد.
کتاب خواندن باعث تقويت حافظه و تفکر مي‌شود، زيرا کودکان را با مطالب و مفهوم جديدي آشنا مي‌کند که در حافظه کوتاه مدت ذخيره مي‌شوند همين باعث مي‌شود تا احتمال زوال عقل در بزرگسالي کاهش پيدا کند. مراجعه به کتاب فروشي و بررسي کتاب هاي موجود در قفسه‌ها ايده خوب ديگري براي بهره مندي از تاثير مطالعه بر سلامت روان کودکان و نوجوانان است.
خانواده نقش و تأثير بسزايي در رشد اجتماعي کودک در اجتماع دارد و رفتار و کردار کودکان در اجتماع نشأت گرفته از رفتار پدر و مادر و ديگر اعضاي خانواده مي‌باشد (الگوپذيري).شخصيت هر فرد از همان ابتداي تولد پايه‌ريزي مي‌شود، پس بسيار شايسته است که از بدو شکل گيري شخصيت کودک، او را با يکي از راهکارهاي به تکامل رسيدن آشنا کرد. با توجه به اينکه شخصيت کودک در خانواده شکل مي‌گيرد و او تمام سالهاي اوليه زندگي را همراه والدينش مي‌گذراند، بنابراين همانطور که عرض کردم نقش والدين در رشد و تکامل کودک بسيار حائز اهميت است.
همانطور که مي‌دانيم انسان‌ها موجوداتي کمال گرا هستند و براي پيشرفت در عرصه‌هاي مختلف زندگي نياز به شناخت نسبتاً کاملي از خود و جامعه دارد. به نظر بنده تنها عاملي که براي شناخت و رشد ديني، فرهنگي، اخلاقي و اجتماعي انسان نقش بسزا و تعيين کننده‌اي دارد کتاب و مطالعه است. انسان با يک کتاب خوب ساخته مي‌شود، رشد مي‌کند و براي حرکت آماده مي‌شود. اگر خانواده راههاي صحيح مطالعه و کتابخواني را به کودکشان از سنين پايين آموزش و او را از همان سنين کودکي به مطالعه سوق دهند، قطعاً کودک به رشد اخلاقي خواهد رسيد.
بسياري از ما حتي اگر خودمان پدر و مادر کتابخوان نباشيم, ولي درصد بسياري از ما دوست داريم که فرزندانمان کتاب بخوانند؛ چرا؟ چون که از مزاياي آن در زندگي روزمره و آينده آنها آگاه و مطلعيم. اما بهتر است بدانيم که کودکان کتابخوان معمولاً محصول خانواده‌هايي هستند که پدر و مادر نيز در آن خانواده به کتاب و کتابخواني اهميت فراواني بدهند. يعني مي‌توان گفت که بچه‌ها از رفتار ما الگو مي‌گيرند پس سعي کنيم يک الگوي کتابخوان براي فرزندانمان باشيم.